ZAFERNAME'yi bilir misiniz!

ZAFERNAME'yi bilir misiniz!

Ziya Paşa'nın az bilinen şâheseridir. Zafernameler edebiyatımızda herhangi bir savaşta kazanılan başarıyı övmek üzere yazılan kasidelerdir. Ziya Paşa, eserini "Girit Meselesini" güya zaferle çözen devrin Davutoğlu'su af erdesiniz başbakanı Ali Paşa'ya adamıştır. Peki nasıl çözmüştür Ali Paşa Girit Meselesini. Girit'e gidip ayaklanan Rumlarla "özerklik anlaşması" yaparak... Sonra ne olmuştur; Girit önce özerk sonra bağımsız olmuş ve nihayet Yunanistan'a katılmıştır. Ziya Paşa bu geleceği görmüş ve Ali Paşa'nın millete zafer diye yutturmaya kalkıştığı özerklik anlaşmasının tam bir hezimet olduğunu anlatmak istemiştir. Bunun için, o güne kadar edebiyatımızda bir örneği görülmemiş bir türde olan bu eseri kaleme almıştır. Üç bölümlük eserin birinci bölümü, Ali Paşa'nın dalkavuklarından Fazıl Paşa'nın dilinden bir kaside (yani övgü); ikici bölümü, bir diğer dalkavuk Hayri Efedi'nin dilinden tahmis (yani beyitleri beşliğe çevirme); son bölümü de üçüncü dalkavuk Hüsnü Paşa'nın dilinden şerh (yani açıklama) biçimindedir. Bu hiciv ve parodi şaheserinin bir benzerine tam da bugün ihtiyacımız var. Uluslararası hukukla, tüm dünyanın ittifakla kabul ettiği ve üzerinde hiç kimsesin hak iddia etmediği Ertuğrul Gazi'nin babası Süleyman Şah'ın türbesinin de yer aldığı Türk toprağı herhangi bir savaş olmadan, tek kurşun atılmadan terk edilmiş; oradaki askerleri kaçırmak ise ZAFER olarak takdim edilmiştir. Tüm dalkavuklar, koro halinde kaçışın kasidesini, tahmisini, şerhini yapmaktadır. BU, VATANA İHANET SUÇUDUR! Hesap gününde de bu böyle sorulmalıdır...